Aanpak rsi - fysiek of mentaal?

Vorige week werd ik gebeld door een bedrijfsarts. Hij was wat sceptisch over onze werkwijze en had wat vragen. Hij had diezelfde dag in de krant gelezen dat er uit een onderzoek was voortgekomen dat de oorzaak van rsi-klachten zit in:

weinig afwisseling in taken
lage waardering van het werk
gelijktijdig telefoon en computer gebruik
overmatige toewijding aan het werk
doorwerken tijdens de lunchpauzes

Maar wat ik vooral interessant vond was dat hij meteen concludeerde dat een methode met een psychologische insteek de enige goede behandeling zou zijn bij rsi-klachten. Hij zei ‘Je kunt immers aspecten als, weinig afwisseling in taken, lage waardering van het werk, overmatige toewijding aan het werk en doorwerken tijdens de lunchpauzes niet middels een fysieke insteek aanpakken.’

Omdat wij in de afgelopen jaren honderden mensen met rsi-klachten hebben geholpen met een methode met een fysieke insteek denk ik dat je dat niet zomaar kunt concluderen. Nagenoeg alle cursisten die bij ons de cursus Pijnvrij bewegen volgen geven aan het einde van de cursus aan dat ze hebben geleerd om beter te bewegen. Maar daarnaast geven ze aan dat ze hebben geleerd om beter met het werk en privéleven om te gaan. En het gaat dan precies om factoren als, overmatige toewijding aan het werk, doorwerken tijdens de lunchpauzes, lage waardering van het werk.

Ik zal uitleggen hoe wij daar naar kijken.Je kunt juist met een fysieke methode mensen ontzettend goed bewust maken van de invloed van deze factoren op het lichaam. Het lichaam geeft al voordat er pijnklachten ontstaan signalen af dat het overbelast raakt. Als je iemand leert om deze signalen te herkennen en juist te interpreteren dan kan iemand daar ook naar handelen.

Zo kan bijvoorbeeld iemand die merkt dat hij spierspanning opbouwt in zijn schouders leren om de spierspanning los te laten. Als het niet meer lukt die spierspanning los te laten omdat hij zich teveel toewijd aan het werk dan weet hij dat de grens is bereikt. Gaat hij toch door dan weet hij dat er klachten gaan ontstaan. De meeste mensen zijn dan in staat om zonder psychologische begeleiding de juiste keuze te maken.

'Oefeningen' om je houding te verbeteren

Een groot deel van de cursisten die de cursus Pijnvrij Bewegen volgt, stelt de vraag: ‘Welke oefeningen moet ik doen om mijn houding te verbeteren?’ Het antwoord op die vraag zou kunnen zijn: De beste oefening om je houding te verbeteren, is je houding verbeteren. Ik zal uitleggen hoe dat werkt.

‘Houding’ is eigenlijk niet de juiste beschrijving. Een mens is namelijk altijd min of meer in beweging. Ik heb het daarom liever over bewegingsgedrag of manier van bewegen. Je kunt bewegen op een natuurlijke manier of op een onnatuurlijke manier. Bij natuurlijk bewegingsgedrag gebruik je je lichaam zo dat je geen klachten krijgt. Bij onnatuurlijk bewegen kunnen lichamelijke klachten zoals rsi, rug-, nek- en schouderklachten ontstaan. De manier waarop je beweegt staat ‘geprogrammeerd’ in je zenuwstelsel. Als je je manier van bewegen wilt verbeteren zul je dit dus moeten ‘herprogrammeren’. Dat herprogrammeren kun je bereiken door middel van een leerproces.
Zo’n leerproces bestaat uit de volgende onderdelen

• Bewust worden van je manier van bewegen
• Het aanleren van een natuurlijke manier van bewegen
• Intrainen en toepassen van deze manier van bewegen tijdens dagelijkse activiteiten.

Een voorbeeld:Een persoon houdt tijdens dagelijkse bewegingen zijn rug krom en trekt voortdurend zijn schouders op. Hierdoor krijgt hij nek-/schouderklachten en hoofdpijn. De kans is groot dat deze persoon zelf niet doorheeft dat hij zo beweegt en dat hij daarmee zijn klachten in stand houdt. Hij zal zich dit dus eerst bewust moeten worden. Daarna kan hij leren hoe hij zijn rug recht moet maken en hoe hij zijn schouders moet ontspannen. Door dit vol te houden wordt deze manier van bewegen een automatisme. De rugspieren zullen vanzelf sterker worden en de nek-/schouderspieren gaan vanzelf ontspannen. Hierdoor zullen de klachten verdwijnen.

Hein Halfschepel